Abestia

Kaixo!
Oraingoan nutrizioari buruzko "abestitxo" bat dakartzuet, ez da udako arrakasta bihurtuko, baina era errazean azaltzen du nutrizio egokia edukitzeko jakin beharreko oinarri-oinarrizko kontzeptuak.
Abesti edo poema hau Liebig aldiko ikasle alemaniarrek ikasten zuten (XIX.mendeko erdialdera)(*):

"Nähr dich, O Mensch, verständing! mit einem Worst erkenn dich.
Nach Liebig lern ermessen, was dir, gebührt zu essen.
Als Wärmebildener merke, Fett, Zuckerstoff un Stärke,
Blutbildner sin in ganzen die Proteinsubstanzen.
Die erstern wie wir sehen, aus C, H, O besteben,
Die letztern mannigfaltig, stind sämtlich stickstoffhaltig.
Und also isst und lebe, ersetzend dein Gewebe,
Und denk in alle Fällen, wie bild ich neue Zellen?"

Hona erdarazko itzulpena (*):

"Alimentate, Oh hombre, razonablemente, en una palabra, cónocete a ti mismo.
Aprende a medir con Liebig lo que te corresponde comer.
Como formadores de calor anota, grasa, azúcar y almidón,
Formadores de sangre son en general las sustancias proteicas.
Las primeras, según vemos, se componen de carbono, hidrógeno y oxígeno.
Las últimas, muy diversas, contienen todas nitrógeno.
Y así come y vive, renovando tus tejidos,
Y piensa en todos los casos ¿Cómo formo yo nuevas células?"

"Elika zaitez, gizon, zentzuki, hitz bakar baten, ezagutu zeure burua.
Liebig-ekin ikasi jateko dagokizuna neurtzen.
Bero sortzaileak dira gantza, azukrea eta almidoia,
Odol sortzaileak orokorrean substantzia proteikoak dira.
Lehenengokoak, aditzen dugun bezala, karbono, hidrogeno eta oxigenoz eratzen dira,
Azkenengokoak, askotarikoak, nitrogenodunak dira guztiak.
Eta horrela jan eta bizi, zure ehunak berriztatuz,
Eta pentsa kasu guztietan ¿Nola era ditzaket zelula berriak?"

- Ez legoke sobran egongo horrelako abesti bat gure eskoletan erakustea ezta? Komentatu zuen iritzia beldur gabe! -


(*)Bi poema horiek F.Grande Covian-en "Nutrición y Salud: mitos, peligros y errores de las dietas de adelgazamiento" liburutik ateratakoak dira.